Transmongolie expres
Reisverslag Transmongolie Expres
Vrijdag 15 juni 12:50
De eerste 12 uur in de hobbelende trein zitten erop. Het is wel lastig schrijven zo. Toch maar proberen. Tot nu toe genieten we volop. De dagen in Moskou waren intens en vermoeiend. Heel veel gezien en gelopen dus ontzettend moeie benen. We keken uit naar het vertrek van de trein. Heerlijk uitrusten. We vertrokken precies op tijd, donderdagavond 10 minuten voor twaalf met de groep die die dag ervoor was gearriveerd en waar we dus al een dag mee opgetrokken waren. Wat hebben we het gezellig met elkaar.
Allemaal leuke, gezellige mensen die allemaal al veel reiservaringen hebben. 's Avonds bij de borrel werden allerlei reisverhalen uitgewisseld met de nodige grappen natuurlijk. We zitten nu met elf personen in dezelfde wagon. Twee echtparen reizen 1e klas in een andere wagon. Andere passagiers zijn een Nederlandse jongen en een meisje en een Nederlands meisje dat alleen reist, 3 jonge mannen van een of ander timmergilde, uitgedost in middeleeuwse kledij met echte knapzak en een Mongoolse jongen die in Riga aan de universiteit studeert en niet zo goed engels spreekt. Verder nog enkele reizigers waar we nog geen contact mee hebben gehad. Bij aankomst moesten er nog wat plaatsen geruild worden en zo hadden wij een eigen coupé voor ons tweeën. Beter konden we niet wensen, lekker de ruimte dus. Allebei beneden slapen, de koffers op een bed boven en je kan makkelijk overal bij. Direct na vertrek werden de lakens en een theedoek uitgereikt. Direct de bedden opmaken en slapen, we waren moe.
Een heerlijke nacht gehad. Ik werd wakker van iets dat omgeroepen werd. We stonden stil op een station. Het was half acht en licht buiten. Alles nieuw en even wennen. Heet water halen uit de samovar voor de thee en koffie. Wat klungelen met heet water en het stopje bij het fonteintje op het toilet. Voor het ontbijt gingen we naar de restauratie wagon. Die is gelukkig maar twee wagons verderop. De trein heeft 17 wagons te trekken. Het ontbijt viel niets tegen. Brood, kaas en gebakken eieren, koffie of thee. En dat voor maar 132 roebel (nog geen 12,50). Daarna lekker zitten lezen en uit het raam kijken. Lekker ontspannen. Dit houd ik wel 5 dagen vol. Het landschap is mooi en afwisselend Bomen, struiken en velden, alles nog fris en groen. En heel veel bloemen, lupines, fluitekruid boterbloemen en nog rood en paars van ik weet niet wat. En dan de dorpjes, allemaal kleine houten huisjes Soms in allerlei kleuren. Oudere mannen en vrouwen zijn op hun erf in de tuin aan het werk. In the middle of nowhere. Soms komen we een werkterrein tegen van onbestemde fabrieken, met wachttorens op de hoeken waar ook nog iemand in zit. Wat zouden ze in de gaten moeten houden?
De volgende stop was om 12 uur in Kotelnitsj. Allerlei vrouwen boden eten te koop aan: brood, aardappelen, wortelen, melk en divers ander drinken. Van de provodnik (een van onze conducteurs) mochten we er niet uit, de stop was te kort. Het handelen ging dan maar bij de deur. Lekkere verse broodjes gekocht voor de lunch. In de trein wordt van alles gedeeld: drop, snoep, spekjes, soep, iedereen heeft van alles bij zich. We hebben bijna allemaal het reisboek van de Transsiberië Express bij ons, Piet en José hebben een vrij gedetailleerde landkaart geplastificeerd mee genomen in drievoud. Ze hebben zelf een kopieer bedrijf, dus dat was handig. Ze slapen in de cabine naast ons met Gert-Jan en Maaike. Die reizen met Tiara tours tot Oelan Bator en willen daarna drie maanden naar China en verder om in totaal 9 maanden weg te blijven. In de cabine daarnaast slapen Warid en Corry en Ton en Marleen. Vooral Ton en Marleen hebben veel interessante reisverhalen en Ton blijkt een ras verteller. Jan reist alleen en deelt zijn compartiment met de Mongoolse student. Hij was vanmorgen ook al vroeg wakker en we hebben samen ontbeten. De volgende stop konden we uit de trein stappen. We hadden 15 minuten en wilden een batterij kopen voor mijn fototoestel. Die hield er gisteravond op het perron van Moskou acuut mee op. Batterij leeg! Waarom niet een halve dag eerder. Dan had ik in Moskou volop de tijd om een nieuwe te kopen. Gelukkig heeft Marinus ook nog een camera bij zich. Marinus ging op zoek naar een batterij en ik zou wat drinken kopen. Toen ik terug liep naar onze wagon, bijna helemaal vooraan, zag ik de provodnik met de rode vlag zwaaien en gebaren dat ik snel moest instappen. Ik hoorde Ton roepen 'Waar is Marinus?'. Die had ik het perron af zien lopen naar een klein winkeltje vlakbij. Ik raakte gelijk in paniek. Je weet namelijk nooit wanneer de trein vertrekt. Er is geen vertrek signaal, de trein gaat gewoon rijden. Zelf was ik direct de eerste de beste wagon ingestapt, want je kan makkelijk door alle wagons lopen. Ik keek uit het raam in de hoop Marinus te zien in de mensenmassa, het is behoorlijk druk op zo'n station. Ineens zag ik hem en begon te roepen en te gebaren dat hij in moest stappen. Dat deed hij gelukkig. Wat een opluchting, niet alleen bij mij maar bij de hele groep. Ook de provodnik kwam eraan en gebaarde opgelucht te zijn. Ik trilde helemaal van de zenuwen. De provodnik is een aardig mens. Heel vriendelijk in tegenstelling tot de Russen in Moskou. Die leken allemaal even chagrijnig.
Ook de mannelijke provodnik in ons rijtuig blijkt erg stug en steekt geen hand uit de mouw. Na de stop kwam onze vrouwlijke provodnik de gang en de coupés stofzuigen. Ze houdt haar rijtuig goed schoon ook de wc. Ook heeft ze de afvalemmer geleegd. Echt waar gewoon tussen de rails.
Na een paar uur lezen en dommelen stoppen we in Balezino 1191 km van Moskou. Het is inmiddels 17:00 uur en op het perron wordt weer van alles verkocht. Vis, kip, allerlei groente, aardappelen en fruit, drinken, ijs, koeken huishoudelijke artikelen en enkele kledingstukken. Ook erg veel bedelaars. Omdat er ook net een trein stopte richting Sint Petersburg is het extra druk. Iedereen loopt over de spoorrails. Dat is minder gevaarlijk dan het klinkt. Wat wel link leek is dat er een bedelaar onder de trein door kroop om op 'ons' perron te komen. Je weet nooit wanneer een trein vertrekt, maar niemand trekt zich hier wat van aan. Volgende stop wordt Perm (1437 km) en hierna gaan we de Oeral in. We zijn er niet uitgestapt want we gaven de voorkeur aan een warme maaltijd in de restauratie wagon. Na Perm wordt de keuken gesloten en is er alleen nog maar drinken te krijgen.
Zaterdag 16 juni 08:40
2241 km zitten we nu van Moskou. De kilometerstand wordt keurig bij gehouden naast de spoorbaan. Wat is het heerlijk wakker worden na een lange nacht slapen. Heet water halen en met een kop thee heerlijk naar buiten kijken. Wachten tot de wc vrij is om te kunnen wassen bij het fonteintje. We halen dan een grote beker heet water en gebruiken ons Italiaanse stopje. Werkt perfect. En dan maar een beetje poedelen. Dankzij onze '2 persoons' coupé kunnen we ruim aan en uitkleden. De vloer van de wc is altijd super nat. Bij elke stop wordt namelijk water bijgevuld en net bij onze wc zit er in de leiding boven het plafond een lek. De natuur is werkelijk prachtig. Ik hoop telkens iets van wild te zien maar nog steeds niets.
Na 2428 km stopt de trein weer bij Ishim. We gingen er weer uit. Het was heel druk op het perron en we konden weer van alles kopen. Voor de Russen zelf echter was het zo'n beetje de wekelijkse markt. Enkele wagons verderop hingen uit alle ramen Chinezen die hun handelswaar aanboden. Vooral veel kleding. Ze bleven in de trein en alles werd door het raam verkocht. Spotgoedkoop schijnt het te zijn en erg leuk om te zien. De volgende stop, na een korte stop in Nazevajevskaja, zal Omsk zijn, een stad van ruim een miljoen inwoners. Volgens schema is dat om half drie. We zijn net even op 'excursie' geweest. We hebben een wandeling door de trein gemaakt. We wilden de coupés van de Mongolen (geen Chinezen) wel eens zien. Wat een zooitje! Hele coupés vol handel, ze gebruiken de gangen en de ramen als 'etalage'. Er zit ook een groep Nederlanders in de bewuste wagon. Zij vertelden ons hoe het gaat op de stations. En of we vannacht nog iets gehoord hadden? We stopten toen in Jekatarinaburg. Daar werd nieuwe handel aan boord gebracht. Het was een geren en een lawaai! Wat hebben wij dan een schone en rustige wagon. Na de locomotief zijn er drie wagons en dan is er de restauratiewagon. Wij zitten in de middelste van de drie. Wagonnummer 4. Toen we in Moskou bij de trein kwamen liepen we helemaal naar voren op zoek naar wagon nummer 4. Na wagon 5 kwam echter wagon 3 en dan nog 1 wagon. Vreemde telling. Toen onze gids vroeg naar wagon 4 werd nummer 3 weggehaald en op een vel papier werd een grote 4 geschreven en dit werd voor het raam gehangen. Hopelijk waren er geen mensen op zoek naar wagon 3 of 2! Wat ook gunstig is voor ons is dat we weinig mensen voorbij krijgen op weg naar de restauratiewagon. De voorste wagon werd bevolkt door Russen en die nemen zelf eten mee of halen het op het perron. De restauratie wagon was nooit vol en de Mongolen heb ik er helemaal niet gezien. Marinus heeft op de excursie nog wel even een sportbroek gekocht voor een dollar. Een echte Adidas sportbroek! Op toch nep?
Het is zondagmorgen 08:45 Moskou tijd.
Plaatselijke tijd is al drie uur later maar in de trein blijft het Moskou tijd. Het tijdsverschil merk je wel. Toen ik om hal acht wakker werd stond de zon al hoog aan de hemel. Eerst lekker thee drinken en dan maar wachten tot de wasruimte vrij is. Ik werd wakker omdat de trein stopte. Gelukkig was het geen stationnetje, want dan is de wc dicht. Die gaat op slot een paar kilometer voor de stop tot een paar kilometer na de stop. Wel hygiënisch. Als ze op alle fronten zo hygiënisch waren dan had ik mijn wc reinigingsdoekjes wel thuis kunnen laten. Terwijl ik thee drink kijk ik naar buiten voor de kilometerstand. Ja hoor, 3976 km van Moskou al bijna 4000 km in de trein.
Het is erg warm vanmorgen, de zon schijnt door het raam. Voor het eerst blote benen en blote armen. Ik heb zin in de volgende stop. Lekker naar buiten in de frisse lucht. Wat beweging want ik begin wel stijf te worden van het zitten en liggen. Hopelijk is het perron aan de coupé zijde, dan kunnen we ook het raam even zemen want ook dat begint aardig vies te worden. De gangkant kan trouwens ook wel een wasbeurt gebruiken. Regelmatig staan we daar naar buiten te kijken. Staan, zitten en liggen, wat een luiheid. Alleen een wandelingetje naar de restauratie en op de perrons. Ik begin al aardig uitgerust te raken en slaap erg goed en lang. Boven verwachting allemaal. Na het wassen de huishouding. De provodnik komt even stofzuigen. We maken de bedden aan kant en ruimen wat kleren op. Ook de kleine waterflesjes vullen we bij. We hebben vanuit Moskou een grote plastic fles van 5 liter water meegenomen, maar dat drinkt niet zo handig. Marinus heeft van een lege plastic literfles een trechter gemaakt zodat we de kleine flesjes makkelijk kunnen bijvullen. Dit was zo handig dat de hele wagon er gebruikt van maakt. Ik hoor net dat we tot nu toe een uur vertraging hebben. Dat is voor ons niet veel op 4000 kilometer. We zijn nu ook licht aan het klimmen en het landschap wordt heuvelachtiger. Het is nog steeds erg afwisselend en erg mooi.
We hebben net een stop achter de rug in Krasnojarsk (4104 km). Het perron was aan de cabinekant. Ik nam de spons mee en wat water. Marinus en Piet hielden hun handen op zodat ik erop kon staan. Er kwam aardig wat vuil vanaf. Door de warmte droogde het water direct op. Ik deed gelijk het raam van de buren. Je ziet nu wel verschil maar veel vuil zit tussen de ramen, maar goed, het is een verbetering. De man van de "technische dienst' (onze eigen 'Kaputniski') zag ons bezig en moest lachen. Hij vroeg (in het Russisch met gebaren) waarom we het raam niet open deden en van binnenuit wasten. Ja, dat gaat niet want ons raam kan niet open. O, nou hij kwam zo wel even langs. En ja hoor, de trein reed nauwelijks en daar kwam hij. Met vier man werd er aan gewerkt en met vereende krachten en de nodige sleutels kregen we het raam open. Maar niet meer dicht! Nu zitten we dus bij het open raam. Het is inmiddels bloedheet dus nu is het heerlijk. Maar vanavond en vannacht? Hij kwam vanavond wel weer langs zei hij. Nou, we zien wel. We wezen de 'Kaputniski' gelijk op de wc. Die is namelijk altijd drijfnat en het lampje aan het plafond staat ook vol water. Hij haalde het hele plafond los en constateerde een lek in de waterleiding maar hij kon het niet verhelpen. Helaas. Gelukkig is het schoon water. Nu is hij overal raam problemen aan het oplossen. Met dit weer is er veel behoefte aan frisse lucht. Op het station heb ik hele lekkere koeken gekocht. Mijn handen waren echter zo vies van het ramen wassen dat ik ze nauwelijks aan durfde te raken. Een had ik er al aan een klein meisje gegeven die de hele tijd aan mijn arm trok en om geld vroeg. Het Russische vrouwtje waarvan ik de koeken had gekocht gebaarde dat ik niets moest geven. Geen geld dus dan maar een koek. Het duurde lang voordat ik mijn handen kon wassen want Krasnojarsk is een stad van bijna 920.000 inwoners. De trein moet er echt helemaal uit zijn voor de wc weer open gaat. En dan nu aan de koffie met koek. Heerlijk. En dan is er ook nog leuke Russische muziek op de radio in de trein. 's Middags kwam de 'Kaputniski' weer langs. Maar nu had hij geen gereedschap in zijn tasje maar plakken chocolade die hij verkocht voor 25 roebel. Dat maken we hier wel meer mee. Als je in de restauratiewagon bent en er nadert een stop dan moet iedereen afrekenen en vertrekken. Igor de restauratie medewerker stond dan tijdens de stop in de deuropening om op het perron schoenen te verkopen. We zijn net weer gestopt en wel in Ilanskaja (4383 km). We konden weer van alles kopen. Ik kocht twee broodjes van appelflappendeeg. In een ervan zat aardappel en in de andere groente, heerlijk waren ze. Marinus kocht twee rollen van koekdeeg met karamel er in; ook lekker maar erg zoet. Voor de buurman is het de tijd voor de was. Gert-Jan en Maaike blijven negen maanden weg en namen zo min mogelijk kleding mee. Handig dus om zo nu en dan te wassen. Daar gebruikten ze een lege waterfles van 5 liter voor, sokken en ondergoed er via de hals in proppen, heet water erbij (niet alleen heet water uit de samovar want dan smelt de fles), zeeppoeder erbij, de dop erop en maar schudden. Een echt handwas dus. Sokken en ondergoed werden daarna te drogen gehangen aan het gordijnroetje in de gang.
We hebben nu reeds een tijdsverschil van 4 uur. Het is nu 18:30 Moskou tijd maar buiten begin het al aardig donker te worden buiten de rails is het al 22:30. Het wordt nu ook wel wat frisser. Wanneer komt onze 'Kaputniski'? Of proberen we het zelf? Na heel veel moeite krijgen we met z'n drieën, Marinus, Ton en ik het raam dicht op een centimeter na. We steken er een schroef onder en klaar zijn we. Maar na ongeveer 5 minuten zakt het raam weer helemaal naar beneden en is er geen beweging meer in te krijgen. Gelukkig hebben we drie timmerlieden in de wagon. Zij hebben wat hulpmiddelen. Gezien hun status als timmermansgilde ben ik ervan overtuigd dat het zal lukken. Het kostte wel erg veel moeite maar eindelijk is het raam dicht, weer op een centimeter na, maar een kniesoor die erop let. Vannacht zal ik weer rustig slapen wat met een open raam waarschijnlijk niet zal lukken. Straks in de restauratiewagon zal ik ze alle drie een pilsje geven.
Maandagmorgen 05:30
Het is nog vroeg maar iedereen is al op en er is een en al bedrijvigheid bij het toilet. De zon staat al hoog aan de hemel want buiten de rails is het al 10:30 of als we vannacht weer een tijdzone zijn gepasseerd 11:30. We hebben net een stop achter de rug in Irkoetsk, maar ik heb er niets van gemerkt. De trein reed al weer toen ik wakker werd om kwart over 5. Niemand gaat weer in bed omdat we al wat willen wennen aan het tijdsverschil als we straks in Mongolië aan komen. Marinus en ik hebben er geen mensen bij gekregen in onze coupé, maar Jan en de student wel. In Irkoetsk stappen veel mensen uit voor een paar dagen Baikalmeer, dus stappen er ook weer mensen in. We kijken erg uit naar het traject langs het Baikalmeer want dat moet erg mooi zijn. We zijn op 5219 km van Moskou. Na Irkoetsk komt het mooiste gedeelte van de reis. Allereerst een heel eind langs het Baikalmeer. Zo warm als het gisteren was zo koud is het vandaag, ook al is het stralend weer met een wolkenloze hemel. Het Baikalmeer was in mei nog helemaal bevroren. Het is inderdaad een fantastisch meer met bergen rondom. We zien zelfs nog sneeuw. We nemen allemaal foto's vanuit het open raam. Ook stoppen we op een stationnetje, maar de stop is te kort om naar buiten te gaan. De deuren blijven dicht. We kopen een paar broodjes door het raam. Het is altijd weer een verrassing wat er in zit. Dit keer heeft Marinus jam en ik vis. Heerlijk. Kopje koffie erbij en weer een goed ontbijt. Als de trein vlak langs het meer rijdt kun je zien hoe helder het water is. Terwijl we genieten van het Bailkalmeer en zijn oevers beginnen de Mongolen een 'volksverhuizing'. Ze lopen maar heen en weer door onze wagon met dozen. In de voorste wagon zitten alleen russen. Vindt hier ruilhandel plaats? Het is wel irritant want we moeten steeds opzij omdat ze er niet door kunnen met hun dozen. Ook laten ze alle deuren openstaan wat veel lawaai geeft van de wielen. Hoe lang zou het duren? Ondertussen genieten we wel van de prachtige natuur hier. Vooral de bloemen in allerlei kleuren. We rijden al een paar uur langs het meer terwijl het op de kaart zo'n klein stukje is.
De laatste stop in Rusland voor de grens met Mongolië is Oelan-Oede (5647km), een vrij grote stad zo te zien. Twee zielig huilende jongetjes voorzagen we van broodjes, snoep, instant chocomel en T-shirts Dat maakte een eind aan hun toneel en we werden vrolijk uitgezwaaid. De elektrische locomotief is vervangen door een diesel. Het is nog maar 250 km tot de grens waar we waarschijnlijk 5 en een half uur over gaan doen. Het is veel stijgen want we moeten een bergrug over. Volgens de laatste kilometerstand zijn we op 5647 km van Moskou. En het is gelukkig weer heerlijk warm. Wat een verschil in temperatuur met het Baikalmeer. Ook zijn er in Oelan-Oede weer mensen ingestapt, ook in onze wagon, maar niet in onze coupé. Marinus en ik zijn nog de enige in de wagon die nog samen een eigen coupé hebben. Het landschap na Oelan-Oede is heel anders dan langs het Baikalmeer en daarvoor. Het doet al Mongools aan, heuvelachtig met gras en lage begroeiing. Ook is het hier en daar moerassig we rijden bijna evenwijdig aan een rivier. Ook de mensen zijn al echt Aziaten. De provodniki zijn druk aan het schoonmaken. We naderen de grens. Marinus oppert dat de Mongolen de handelswaar hebben verdeeld vanwege de douane. We zullen er niet achter komen. Het wordt al aardig donker en de zon is al bijna onder. Moskou tijd is het 16:30, plaatselijk 5 of 6 uur later. Bij de grens zullen we een paar uur stilstaan.
We rijden weer. Na ongeveer 3 uur aan de Russische grens te hebben stil gestaan. De Mongolen zorgden voor veel oponthoud. Veel handel moest de trein uit. Wat gebeurde er allemaal? Veel heen en weer geloop van de Mongolen. We konden er wel een poosje uit en konden het een en ander kopen. Russen stonden achter het hek met allerlei karretjes. Bij de paspoortcontrole moesten we allemaal in onze eigen coupé. Er werd overal gekeken behalve in de bagage. Paspoorten werden meegenomen en na een half uur kregen we ze weer terug. Toen we weer gingen rijden hingen er militairen aan de wagons. Vlak voor de Mongoolse grens werd er weer gestopt, een heleboel militairen rond de trein en alle lichten in de trein moesten uit. In het stikdonker reden we naar Mongolië met grote schrijnwerpers werd er onder en bovenop de trein gekeken. Straks stoppen we bij de Mongoolse grenspost. We krijgen weer declaratie formulieren om in te vullen. Buiten is het aardedonker we zien niets, wel veel geloop om en onder en zo te horen zelfs op de trein. Weer rijden weer stoppen. Nu komen de Mongoolse provodniki in de trein. We staan allemaal in de gang, maar dat mag niet. Iedereen moet z'n eigen coupé in en de gordijnen op de gang moeten dicht! Op ons declaratie formulier komt een handtekening en een stempel. De coupé wordt weer onderzocht, nu iets grondiger maar in de bagage wordt niet gekeken. Ook de gordijnen in de coupé moeten dicht. Terwijl we weer een papier moeten invullen, een arrival record. Zodra de douane verdwenen is doen we toch maar een gordijn in de gang open. Er staan militairen op het perron. Er worden goederen het douanegebouw binnengebracht. We speculeren: omkoping? Eindelijk wordt de trein "vrijgegeven", een hele colonne militairen en douaniers verdwijnen richting het gebouw. Kinderen en oude vrouwen rennen richting de trein. De kinderen zijn zwervers en bedelen. Ja 's nachts om 2 uur. De vrouwen verkopen weer eten maar dat hebben we nu niet nodig. Eindelijk 10 over 10 Moskou tijd vertrekken we na bijna 6 uur. Vanaf nu is het 7 uur rijden naar Oelan Bator.
Dinsdag 19 juni 04:15 Moskou Tijd. Nog 20 minuten en dan zijn we in Oelan Bator. Plaatselijke tijd 5 uur later dus. Na 5 nachten en vier dagen in de trein ofwel 103 uur.
En geen moment verveeld. We zij al aardig aan het tijdsverschil aangepast door de laatste twee morgens vroeg op te staan. Vanmorgen kregen we al een indruk van Mongolië, de mensen op hun paarden, het vele vee en de witte gers in het landschap.
De aankomst op het station liep gesmeerd. Leuke gids, airco busje, afscheid nemen van Gert-Jan en Maaike, die andere wegen gingen, en een prima hotel.